از همان زمان که ایرانیان دروازههای خود را بر روی سپاهیان عرب گشودند و با آغوش باز اسلام را پذیرفتند، بدون هیچ تعصبی و با شور و نشاط و علاقهای فوقالعاده به فراگیری، ضبط و تدوین زبان و ادبیات عرب پرداختند زیرا ایرانیان مانند همه مسلمانان پاک نهاد دیگر، زبان عربی را زبان قوم عرب نمیدانستند بلکه به این زبان به عنوان زبان قرآن و زبان بینالمللی اسلام ارج مینهادند تا جایی که به گفته بسیاری از مورخان و ادیبان، خدمات ایرانیان به زبان عربی بیش از خود اعراب به این زبان بوده است. مردم کشور ما امروزه بیش از گذشته نیاز به آشنایی با زبان و ادبیات عربی دارند چرا که عربی زبان اول جهان اسلام و زبان فرهنگ و تمدن بیشتر کشورهای مسلمان است و ما برای اتحاد، همدلی و همزبانی با جهان اسلام و بهرهگیری از منابع اصلی اسلامی و تحقیقاتی که در این زمینه انجام میشود همچنین تسلط بر زبان و ادبیات فارسی که از زبان و ادبیات عربی بسیار تأثیر پذیرفته است، باید به زبان و ادبیات عرب مسلط باشیم. از همین رو در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشورمان رشته زبان و ادبیات عربی ارائه میشود.
دانشجوی زبان و ادبیات عربی با تاریخ ادبیات عرب، متون مختلف نظم و نثر دورههای مختلف، فن ترجمه از عربی به فارسی و بالعکس، علوم بلاغی و عروض و قافیه درزبان و ادبیات عرب آشنا میشود. به همین دلیل رشته زبان و ادبیات عربی در دانشگاهها با کتاب عربی که در آموزش و پرورش تدریس میشود تا حدودی متفاوت است چون در مدارس، عربی بیشتر درس قواعد و صرف و نحو است و تا حدودی نیز دانشآموزان علوم انسانی بلاغت زبان عربی را مطالعه میکنند اما در دانشگاه به زبان و ادبیات عربی به عنوان یک رشته تخصصی نگاه میشود و دانشجویان با دروس متفاوتی از جمله: تاریخ ادبیات عرب در دورههای مختلف اعم ازتاریخ ادبیات عصر جاهلی، عصر اموی، عصر عباسی، دوره انحطاط و دوره معاصر، متون نظم ونثر در دورههای مختلف تاریخی، ادبیات تطبیقی، نامهنگاری و خلاصهنویسی، مکالمه، انشا و فن ترجمه آشنا میشوند.
علاقه و انگیزه در رشته زبان و ادبیات عربی مثل سایر رشتهها حرف اول را میزند. همچنین دانشجوی زبان و ادبیات عربی باید به ادبیات فارسی و زبان عربی تسلط نسبی داشته باشد و در کنار این توانمندیها اگر به زبان عربی به عنوان زبان وحی نگاه کند، با عشق و علاقه بیشتری رشته تحصیلی خود را ادامه میدهد. زبان و ادبیات عربی تنها رشته زبانهای خارجه است که فقط از داوطلبان گروه علوم انسانی دانشجو میپذیرد. زیرا زبان و ادبیات فارسی و عربی وامدار یکدیگر هستند و این دو زبان چنان درهم آمیختهاند که بسیاری از استادان و ادیبان ما معتقدند زبان عربی یک زبان بیگانه نیست و از همین رو در اکثر دانشگاهها رشته زبان و ادبیات عربی در کنار رشته زبان و ادبیات فارسی در دپارتمان دانشکده ادبیات قرار دارد. البته به اعتقاد کارشناسان، زبان عربی باید یک آزمون اختصاصی داشته و داوطلبان تمامی گروههای آزمایشی اجازه شرکت در این آزمون را داشته باشند، چون گاهی اوقات یک داوطلب ریاضی و فنی نیز به رشته زبان و ادبیات عربی علاقهمند است و مایل است در کنار رشتههای علوم پایه یا فنی، این رشته را نیز انتخاب کند.
علاوه بر تدریس در آموزش و پرورش و مؤسسات خصوصی یک فارغالتحصیل توانمند رشته عربی میتواند به پژوهش و تحقیق در زمینه زبان و ادبیات عربی بپردازد. یکی از مهمترین و اساسیترین مراکز جذب فارغالتحصیلان این رشته نیز وزارت آموزش و پرورش است. همچنین فارغالتحصیلانی که زبان عربی را خوب فرا گرفتهاند، میتوانند در آزمونهای اداره فنی قوه قضائیه شرکت کرده ، در صورت موفقیت به عنوان مترجم رسمی دادگستری مجوز تأسیس دارالترجمه را بگیرند. البته دایره این کار بسیار محدود است و هر ساله قوه قضائیه به تعداد محدودی از متقاضیان مجوز میدهد. افرادی نیز که مایلند جذب مشاغل آزاد شوند ، میتوانند به ترجمه کتابهای عربی بپردازند. چون بازار کتاب ما نیاز مبرمی به مترجمانی دارد که به زبان عربی و کار ترجمه مسلط باشند.
آزمایشگاه، صرف ، نحو، ترجمه و تجوید قرآن کریم، روش تحقیق و مأخذشناسی، مکالمه ، تمرین صرف و نحو، متون حدیث، ادب متعهد اهلبیت، روزنامهها و مجلات عربی، ادب سیاسی در دوره اسلام، قرائت متون عرفانی ، ادبیات تطبیقی، فن ترجمه، انشاء ، علوم بلاغی ، زبان خارجی تخصصی ، متون نهجالبلاغه، ترجمه از عربی به فارسی و بالعکس، عروض و قافیه، فقهاللغه، قرائت متون تفسیری قرآن کریم ، نامهنگاری و خلاصهنوسی، نقد ادبی، متون نظم و نثر از سقوط بغداد تا عصر حاضر، تاریخ ادبیات از سقوط بغداد تا عصر حاضر، متون نظم و نثر دوره عباسی اول ، تاریخ ادبیات دوره عباسی اول ، متون نظر و نثر دوره عباسی دوم ، تاریخ ادبیات دوره عباسی دوم، متون نظم و نثر دوره اندلس، متون نظم و نثر دوره معاصر ، تاریخ و ادبیات دوره معاصر ، متون نظم و نثر عربی در ایران از آغاز تا سقوط بغداد، متون نظم و نثر عربی در ایران از سقوط بغداد تا دوره معاصر، تاریخ ادبیات از دوره جاهلی تا پایان دوره اموی ، متون نظم و نثر از جاهلی تا پایان دوره اموی.
این رشته زیرگروه 1 گروه آزمایشی علوم انسانی و نوع گزینش آن ناحيه اي می باشد.
برای قبولی راحت تر در این رشته باید به ضرایب دروس تخصصی توجه بیشتری داشته باشید
ریاضی | اقتصاد | ادبیات تخصصی | عربی تخصصی | تاریخ و جغرافی | علوم اجتماعی | فلسفه و منطق | روانشناسی |
2 | 1 | 4 | 4 | 1 | 1 | 3 | 1 |