در جهان امروز غذا نقش اساسي و استراتژيكي را بازي مي كند بسياري از كشورها به خاطر كمبود مواد غذايي تمام حيثيت و شرف خود را به اجبار به استعمارگران برده اند اگر كشوري از نظر توليد مواد غذايي بتواند در حد خوبي قرار گيرد و خودكفا شود پس از آن يا بهتر بگوييم هم زمان با آن بايد توجه جدي به علوم تغذيه نمايد ، صرف غذا خوردن و معده را از غذا انباشته كردن اگر ضرر نداشته باشد مطمئنا سودمند نخواهد بود . در تعاريفي كه از علوم مرتبط به تغذيه شده آن را علمي دانسته اند كه نيازهاي غذايي بدن را از نظر كيفي و كمي تعيين مي كند و بيان مي كند كه چگونه مي توان سالم زيست. در مورد تغذيه مناسب صحبت فراوان و اهميت آن آشكار است. علم تغذيه نسبتا علم جواني است و در عين حال كه رشته مجزايي است تا حد زيادي به يافتههاي شيميايي، بيوشيميايي، ميكروب شناسي پزشكي و زيست شناسي وابسته است و در تحقيقات علمي اين رشته ها شركت مي كند. در حال حاضر اين رشته در سه مقطع كارشناسي پيوسته، كارشناسي ارشد ناپيوسته، دكتري در كشور ارائه ميگردد و طول دوره اول آن 8 ترم تحصيلي است. در اين رشته علاقه به علوم تغذيه و دقت عمل در آزمايشگاهها و كسب تجربه و كار آموزي حائز اهميت است. از دروس دبيرستاني كه كاربرد بيشتر در اين رشته دارند، مي توان زيست شناسي و شيمي را نام برد. ضريب زيست شناسي 4 و ضريب 2 براي شيمي، فيزيك و رياضيات مي باشد.
"بگذارید غذایتان نخستین پزشک شما باشد."این کلمات قصار که بخشی از سوگندنامه پزشکی در ۳۷۷ سال پیش از میلاد مسیح است، امروزه اهمیت و ارزش خود را بیش از پیش روشن ساخته و بیانگر مهمترین هدف علم تغذیه است. علمی که به ما میآموزد هر آنچه میخوریم و مینوشیم، به طور مستقیم بر نحوه فعالیت جسمانی و روانی ما تاثیر دارد.
به عبارت دیگر سوءتغذیه یا تغذیه نادرست میتواند موجب انواع بیماریها گردد. برای مثال چاقی، تصلب شرائین، اختلالهای روده و معده و فشار خون، ناشی از استفاده بیرویه غذاهای پرکالری، نمک، چربی و کمبود مواد سلولزی است یا استفاده سرخود و بیرویه ویتامینها در کودکان موجب دشواریهای یادگیری و تحصیلی میشود و از سوی دیگر سوءتغذیه و کمبود مصرف ویتامینها نیز عامل گواتر، کمخونی، کوری، عقبماندگی ذهنی و دهها بیماری دیگر میشود. از همین رو رشته تغذیه در عصر حاضر اهمیت بسیار زیادی دارد.این رشته به رژیم درمانی، اصول علم تغذیه، ارزش مواد غذایی و نحوه تغذیه مناسب برای حفظ سلامت بدن میپردازد. در این میان اصول علم تغذیه بررسی میکند که چه فرآیندی روی مواد غذایی خورده شده انجام میگیرد تا جذب یا دفع شود و رژیم درمانی نیز نوع رژیم غذایی لازم در بیماریهای مختلف را مشخص میکند، چون در برخی از بیماریها، بعضی از مواد غذایی باید حذف شده یا بیشتر مورد استفاده قرار گیرد مثل بیماری گواتر که از کمبود ید ایجاد میشود. این رشته دارای دو شاخه عمده است که عبارتند از :
1. تغذیه گروههای مختلف جامعه مانند سالمندان، معلولین و کودکان و نوجوانان.
2. تغذیه بالینی که شامل تغذیه و مشاوره غذایی بیماران بستری و سرپایی میشود.
همانطور که یک پرستار باید به کار خدماتی علاقهمند باشد، کارشناس تغذیه نیز باید روحیه خدماتی داشته و صبر و حوصله لازم را برای صحبت با بیمار و راهنمایی او داشته باشد. حتی دانشجویانی که مایلند پس از فارغالتحصیلی دفتر مشاوره غذایی دایر کنند، باید دارای ۳ سال سابقه کار در بیمارستان باشند. همچنین داوطلبان علاقهمند به این رشته لازم است در دروس زیستشناسی و شیمی که پایه دروس دانشگاهی این رشته است توانمند باشند.
متخصص تغذیه فردی است که از علم تغذیه آگاهی کامل دارد. او از دانش خود برای کمک به افراد در تصمیم گیری در مورد سبک زندگی و تغذیه شان استفاده می کند. کارشناس تغذیه با دادن اطلاعات و مشاوره درباره ارتباط غذا با سلامت جسمی و روحی، به ترویج تندرستی در جامعه می پردازد.
متخصص تغذیه برای گروه های مختلف مردم اعم از کودکان، میانسالان، بیماران، افراد چاق و لاغر متناسب با وضعیت و نیاز آنها برنامه غذایی تهیه می کند. او برای آنها تعیین می کند از چه نوع مواد غذایی و به چه میزان روزانه مصرف کنند.
کارشناس تغذیه که در محل هایی مانند کارخانجات صنایع غذایی مشغول به کار می شوند، از دانش تغذیه خود در فرآیند تولید مواد غذایی استفاده می کنند.
متخصص تغذیه باید به علم تغذیه اشراف کامل داشته و از آخرین اطلاعات و دستاوردهای این حوزه آگاه باشد. او باید در کنار داشتن مهارت های ارتباطی مناسب، تاحدی با روانشناسی افراد آشنایی داشته تا بتواند برخورد مناسبی با مراجعان داشته و متناسب با وضعیت جسمی و روحی آنها، برنامه و رژیم غذایی شان را تهیه کند.
متخصصان تغذیه ای که در استخدام بیمارستان، شرکت یا کارخانه ای هستند، معمولا به صورت تمام وقت مشغول به کارند. در مورد آنهایی که به طور مستقل بوده و دفتر مشاور تغذیه (مطب) دارند، تعیین ساعات کاری بر عهده خودشان می باشد.
در برخی مشاغل، افراد تحصیلات مرتبط با کار خود را نداشته و بیشتر از طریق تجربه کار خود را انجام می دهند. برای متخصص تغذیه در کشور ما هم همینطور است. به عنوان مثال تعدادی از متخصصان تغذیه، پزشکان عمومی یا متخصص غیرمرتبط هستند. ولی علاقه مندانی که می خواهند به صورت تخصصی و حرفه ای وارد این شغل شوند، می توانند در رشته علوم تغذیه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل کنند. البته پزشکان عمومی علاقه مند هم می توانند با گذراندن دوره تخصصی علوم تغذیه، به صورت حرفه ای وارد این شغل شوند.
متخصص تغذیه می تواند در بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز تحقیقاتی، کارخانجات تولید مواد غذایی و ... استخدام شود. او می تواند کارهایی مانند تهیه رژیم برای ورزشکاران در باشگاه های ورزشی و کارگران در کارخانه ها را نیز انجام دهد. با داشتن سرمایه، تجربه و شرایط لازم می تواند به طور مستقل دفتر مشاوره تغذیه راه اندازی کند.
آمار دقیقی از وضعیت بازارکار و استخدام متخصصان تغذیه در کشور در دسترس نمی باشد. با توجه به زیاد شدن اهمیت تغذیه و تاثیر آن بر سلامت، مسایل مربوط به درمان چاقی و لاغری، لزوم رعایت رژیم های غذایی در بیماران و ... برای افراد مختلف جامعه پیش بینی می شود بازارکار مناسبی پیش روی متخصصان تغذیه باشد.
این رشته زیرگروه 1 گروه آزمایشی علوم تجربي و نوع گزینش آن كشوري بوده و براي دوره روزانه از هر جنسيت حداقل % 30 پذيرش خواهند داشت درصورتيكه براي ساير دانشگاه ها پذيرش بصورت رقابتي خواهد بود.
برای قبولی راحت تر در این رشته باید به ضرایب دروس تخصصی توجه بیشتری داشته باشید
زمین شناسی | ریاضیات | زیست شناسی | فیزیک | شیمی |
ضریب 0 | ضریب 2 | ضریب 4 | ضریب 2 | ضریب 3 |